Dudak damak yarığı, doğumsal bir anormalidir ve gebeliğin 4 ile 12. Haftaları arasında görülmektedir. Dudak ve yüzü oluşturan yapıların bebeğin gelişimi esnasında tam olarak birleşememesinden kaynaklanan bir problemdir. Aynı zamanda damak yarığı da yine anne karnında oluşmakta ve damağı oluşturan dokuların birleşmemesinden kaynaklanmaktadır. Genetik olarak da görülebildiği gibi anne karnındaki en yaygın anomalilerden biri olarak da kabul edilmektedir. ebeveynler için endişe verici bir durum olmasına rağmen dudak damak yarığı tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır.
Hamileliğin 2 ve 3. Aylarında artık bebeğin dudak ve damağını oluşturan dokular birbirine yaklaşmaya başlamaktadır. Dudak damak yarığı problemi olan bebeklerde ise bu yaklaşma eksik veya hiç olmamaktadır. Tam olarak nedeni henüz kesinleşmemiş olan bu gelişim problemi, genetik veya dış etkenlerden dolayı meydana gelebilmektedir. Annenin geçirdiği enfeksiyonlar, kullanılan ilaçlar, sigara ve alkol tüketimi veya radyasyona bağlı olarak bebeklerde bu problem görülebilmektedir. Dudak ve damak yarıkları farklı çeşitlerde görülebilmektedir. yarık dudak ve damak çeşitleri aşağıdaki gibidir.
Yarık Dudak Çeşitleri
Komplet: Çocuklarda burun tabanının da dahil olduğu dudak yarığı çeşididir.
Mikroform Yarık: Dudak üzerinde ufak bir çentiklenme ile oluşan yarıktır.
İnkomplet: Burun tabanının tam olarak dahil olmadığı yarık şeklidir.
Yarık Damak Çeşitleri
Submuköz Yarık: Kasların birleşmediği fakat dışarıdan bakıldığında anlaşılmayan damak yarığıdır.
Komplet: Sert ve yumuşak damağın etkilendiği yarık çeşididir.
İnkomplet: Yalnızca yumuşak damağın etkilendiği yarık çeşididir.
İki Taraflı Yarıklar: Vomer adı verilen yapının her iki tarafının da yarık olması halidir.
Dudak damak yarığı problemi, hamilelik döneminde yapılan ultrason muayenelerinde zor da olsa fark edilebilmektedir. Daha çok doğum esnasında görüntülenen bu rahatsızlıkta bebek doğar doğmaz tedavisine başlanabilmektedir. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı tarafından birçok kapsamlı muayene ve gerekli tetkiklerin yapılmasının ardından en uygun tedavi yöntemine karar verilebilmektedir. Yarık dudak problemi, ortodonti tedavisi gerektirmektedir. Tedavi süresi boyunca bebeğin beslenmesi ve gelişimi de yakından takip edilmelidir.
Yarık dudak tedavisi için zaman kaybetmeden harekete geçilmesinde büyük fayda vardır. Bebeğin yaşı ilerledikçe hem estetik hem de sağlık açısından ciddi sorunlar meydana gelebilmektedir. Bu sebeple de yarık dudak ameliyatı için genellikle “10lar kuralı” uygulanmalıdır. Bu kural ise şöyledir; bebeğin ağırlığının 10 pound yani 4-4,5 kg üzerinde olması, hemoglobin değerlerinin 10 gr/dl üzerinde olması ve yaşının da en az 10 haftalık olmasıdır. Bu kurala uyulması durumunda bebeklere yarık dudak ameliyatının uygulanması önerilmektedir. Yarık damak ameliyatı için de bebeğin 9-12. Aylarında ameliyat edilmesi oldukça uygundur.
Yarık dudak ameliyatında, yarık olmayan bölgeden dokuların çevrilmesi ve yarık kısımdaki dokuların iletilmesini kapsayan flep cerrahisi uygulanmaktadır. Plastik cerrahlar ve anestezi uzmanları tarafından gerçekleştirilen bu cerrahi operasyon ortalama 1-2 saat sürebilmektedir. Yarık damak ameliyatında da yine flep cerrahisi uygulanmaktadır. Bu operasyonda ise dokuların kanlanma yetisinin bozulmadan gerçekleştirilmesi son derece büyük bir önem arz etmektedir. Yarık damak ameliyatı sonrasında çocuklarda dil ödemi, ağız içerisinde kanlanma veya nefes problemleri görülebilmektedir. bu sebeple de her iki ameliyatta da çocuğun beslenmesine ve operasyon geçirilen bölgenin temizliğine dikkat edilmesi gerekmektedir.
SSS
Dudak damak yarığı tedavileri geciktirilirse ne olur?
Dudak damak yarığı problemlerinin bebeğin 1. Yaşından sonra ameliyat ettirilmesi, tedavinin zorlaşmasına ve bebeğin olumsuz gelişmesine neden olabilmektedir. bu sebeple de uzman doktorların da görüşleri alınarak bu ameliyatların ertelenmeden yaptırılması önerilmektedir.
Dudak damak yarığı kendiliğinden kapanır mı?
Dudak veya damak yarığı kendiliğinden kapanan rahatsızlıklar değildir. Bu problemlerin zaman kaybetmeden tedavi ettirilmesi son derece büyük bir önem taşımaktadır.
